हसवणुक

`हसवणुक' मध्ये पुलंनी माणसाच्या कुंडलीतील काही अनिष्ट ग्रहयोग दिले आहेत. त्यातील एक...

प्रकृती ठिक नसल्याचे कारण देऊन बुट्टी मारावी, कचेरीत बेडरिडन अशी चिठ्ठी पाठवावी. घराहून नित्याप्रमाणे कचेरीला जातो असे सांगुन निघावे, आणि तास दोनतास फोर्टमधल्या अपोलो बंदर वगैरे `सेफ एरिया'त काढून दुपारच्या शॊला सिनेमाला जाऊन बसावे. नेमका आपल्या समोर साहेब बसलेला असतो. त्याला चुकवून नुसती डॉक्युमेंटरी पाहून बाहेर सटकावे, तर काळोखात कुणाच्यातरी पायावर पाय पडतो, आणि `मेल्याचे डोळे फुटले' असा अतिपरिचित स्त्रीवर येतो. तो आपल्या नकळत मंडळातल्या मैत्रिणींना घेऊन आलेल्या स्वपत्नीचा असतो. काळोखात तिला दिसले नसले, तरी साहेबाने पाहिलेले असते. पण तोही बोलत नाही. कारण इन्स्पेक्शनला म्हणून बाहेर पडून तोही हळूच सेक्रेटरी पोरीला घेऊन आलेला असतो. पण बुट्टी अधिकारी योगामुळे मधल्या मध्ये आपला सिनेमा बुडतो. पण दारी नोकरी आणि घरी जीव वाचतो. घरी गेल्यावर पत्नी `मंडळात व्याख्यान छान झालं' म्हणून सांगते. दुसऱ्या दिवशी साहेब हापिसात ट्रेमधला चहा `शेअर' करूया म्हणून पुढे करतो, आणि सेक्रेटरी पोरगी आपल्या डब्यातील सॅंडविच देते. हा योग माणसाला दरीपर्यंत नेतो, पण खाली ढकलीत नाही. ह्या योगावर जन्मलेला हवालदार हातभट्टीवाल्याकडॆ सब-इनिस्पेकटरसायबाला चुकवून नियमीत हप्त्यावरचे चायपानी मागायला गेला, तर त्याल तिथे हटकून तो `साहेब' पहिल्या धारेची घेताना दिसलाच पाहिजे. साहेबाला वाटते, हवालादराने पाहिले; हवालदाराला वाटते, त्याने. मग भट्टीवाला दादा दोघांनाही पाजतो, आणि चौकीत आणुन सोडतो. तिथे द्या दिवशी नेमका ऍंटीकरप्शनवाला आलेला असतो. पण तोही बोलत नाही. कारण आपल्या तोंडाचा वास मारतो की काय याची त्याला भीती वाटत असते. मग दादाच्या अध्यक्षतेखाली चौकीत `साली सगळी पब्लिक हल्ली हरामी कशी होत चाललीय.' ह्यावर चर्चा होते.

बुट्टी-अधिकारीयोगामुळे संकट असे हुतूतू करीत येते, आणि भिडूला न शिवता परत जाते.