बाल्कनी : २

गजा काकू म्हणजे ठेवल्या नावाला वजनानिशी जागणारी बाई! काकूंची दृष्टी अलौकिक, गजाआडच्या सृष्टीचा अंदाज घेणारी.

"बाल्कन्यांवर भारी नजर या बाईची, नवीन साडी आणून वाळत घालायची खोटी..यांना कळलंच!" इति नवरत्ने.

"इतनीभी बुरी नहीं है गजाजी।" इति सोनी. (सोनींना सोसायटी आणि सोसायटीला सोनी नवख्या होत्या त्या काळापासूनची त्यांची गजाकाकू ही मैत्रिण. त्यामुळे तसा त्यांचा काकूंबाबतीत सॉफ्ट कॉर्नर होता.)

"मामींचं नाक काय तीक्ष्ण आहे हो..परवा मी हे टूरवर जाणार म्हणून कडबोळ्या करायला घेतल्या, आपसूक बातमी लागल्यासारख्या ह्या आल्या..म्हणे शिल्पे खमंग वास येतोय बाल्कनीतून. आज काय निलेशराव स्पेशल वाटतं..., मग रेसिपी लिहून घेउन, चार टेस्ट करण्यासाठी म्हणून घेउन गेल्या. खूप छान झाल्यायत म्हणाल्या." शिल्पा-निलेश सोसा.तलं नवदाम्पत्य..शिल्पा त्यांना आवर्जून मामी म्हणते.(अजूनही).

"सुनंदे, मेले डोळे आहेत की फुंकणी? जाळ काढशील बघता बघता..." इति बेळगावची म्हातारी. तिला एकटीलाच फक्त काकूंना अशा प्रकारे बोलण्याची सवलत होती. त्यामागचं गुपित-गोटाकडून कळलेलं कारण म्हणजे..बेळगावच्या उत्तरेला का पश्चिमेला पाच कि.मी. अंतरावर गजाकाकूंच्या मावसाआजीचं गाव..,दोन्ही घरात पूजा सांगायला येणारा भटजी एकच. त्यामुळेच हे एरवी विळ्या-भोपळ्याचं वाटणारं सख्य सलगी टिकवून होतं. काकूंना 'सुनंदेssssssss' अशी हाक मारणारीही एकटी म्हातारीच.

गजाकाकूंचं खरं नाव ’सौ.सुनंदा चौगुले.’ गजू काकांची सख्खी बायको...म्हणून ती गजा काकू.

आता ’गजेंद्र’चं आधी गज्या आणि मग गज्जू असं उकारान्ती बारसं केलं ते सोसा.तल्या पोरासोरांनीच. ते बच्चेकंपनीत एकदम फेमस. स्वभावाने इतका प्रेमळ माणूस अख्ख्या आळीत नसावा. कानिटकर आजोबा गमतीने काकांच्या तुळतुळीत टकलाकडे निर्देश करुन डोळे मिचकावत म्हणायचे..

"या सगळ्या उकारान्ती कोंब फुटलेल्या नारळाचं पाणी बाकी गोड असतं कायम." ;)

पण गज्जू काकांच्या या प्रेमळ स्वभावाबाबत कुणी काकूंसमोर भरभरुन बोलायचा अवकाश त्या फणका-याने म्हणत.,

"चौगुलेंचा संसार सांभाळणं काही वाटतं तेवढं सोप्पं काम नाही...हम्म..बाहेरच्या जगासाठी प्रेम उतू जाईल पण घरात साधा कौतुकाचा शब्द नाही."

असं म्हणता काकूंच्या चेह-यावर हिटलरच्या बायकोची अगतिकता फिकी पाडतील असे आविर्भाव दाटून येत. वास्तविक पाहता हिटलर आणि काकांची वंशावळ प्रयत्न करुनही जोडणं अशक्य!

"असतो हो एखादीचा हिटलर वेगळा आणि असतं त्याचं प्रेम जगावेगळं..तुम्ही नका मनाला लावून घेउ एवढं." कानिटकर म्हणजे कानिटकर :) कानिटकरांचे ’वन लाईनर्स’ ज्याम खसखस पिकवायचे. त्यांच्या स्मार्ट लाईनर्स ना बॅकग्राउंड मुजिक द्यायला पाहिजे असं आद्याला राहून राहून वाटे.

तशा भरारी पथकात ऍडमिशन घेतल्यासारखं आद्याचं माईंड भलतंच उडया मारायचं कल्पकतेत, उत्साहात...अगदी सगळीकडे. पण त्याच्या भरारी पथकाचा गाईड नवरत्ने असल्यामुळे त्याला उगीच अधूनमधून पंख छाटलेल्या पाखरासारखं वाटत राही.

तशी एरवी नवरत्ने म्हणजे ’रत्नांची खाणच! पण वेळीच कदर केली नाही तर अशा रत्नांचं तेज फिकं पडतं. हा माणूस सुरक्षा दलातच खरं तर भरती व्हायचा..पण छ्या!!!

नवरत्नेंच्या फेमस डबल लॉक सिस्टीमबद्दल त्यांची दोन महिन्यांनी येणारी बोहारीण सोडली तर सगळ्या गावाला ठाउक.
म्हणजे सोसायटीतल्या मुलांनीही चोर-पोलीस खेळताना नवरत्नेंच्या घरी चोर म्हणून घुसणं बंद केलं होतं.

"ए लत्नेंच्या दालातून कूsssक्क नाही कलायचं..चोल कुठला...दबल लॉत आहे ना त्यांच्याकडे." कानिटकरांची नात..
एवढा बोलबाला केल्यावर चोराची काय बिशाद त्यांचं डबल लॉक तोडून आत यायची.

"ते तुमच्या डबल लॉकची साली काय भानगड आहे हो रत्ने?"

आरेच्च्या!! खेटेंना सांगायचं राहिलंच की...नरत्नेंना उगीच ओशाळल्यासारखं झालं....ऍडव्हान्स पे केल्यामुळे गडबड झाली बहुतेक, असा विचार त्यांच्या मनात डोकावून गेला.

तीन सोसायटयांमध्ये दुधाच्या पिशव्या टाकणारे ’कृष्ण-सुदामा दूध सप्लायर्स’चे मालक ’अभिराम खेटे’. वास्तविक नवरत्नेंच्या गॅलरीच्या मागच्या अंगाला लागून असणा-या दुसर्‍या सोसायटीत राहणा-या शहांच्या घरी दूध टाकणा-या पोर्‍याने खेटेंना नवरत्नेंच्या पॉप्युलर डबल लॉकची बातमी पुरवली. आणि बाल्कनीतल्या दुधाच्या पिशव्यांच्या वाढत्या चोर्‍यांनी मेटाकुटीला आलेले खेटे एकदा चौकशी करायला आले.

"आधी हे असले सिक्युरिटी वगैरे भानगडींवर विचार करायची गरजच नव्हती हो,..."

यावर नवरत्नेंनी प्रश्नार्थक चेहरा केल्यावर खेटे पुढे म्हणाले,

"हां म्हणजे तेव्हा आपल्या घराच्या पाठीमागे चावकेचं घर होतं ना......"
खालच्या बाजूने मिशीला यू टर्न देत देत खेटे पुढे उद्गारले..,

"आता चावके म्हणजे आपला मुं. पो चा माणूस, ...त्यामुळे चोर, भुरटा सालं कुणाचीही यायची डेअरींग नव्हती. आपल्या घराच्यामागचा ’वालच’ जळला चावकेचा ना, आपण बिनधास्त होतो. आपणच काय सगळी सोसायटीच निर्धास्त झोपायची म्हणा.
हा वाल काय प्रकार आहे असा प्रश्न रत्नेंना पडायच्या आत तिथे बसलेल्या आद्याने शंकानिरसन केलं....

"काका, वॉल म्हणजे भिंत म्हणायचंय त्यांना. "
"पण काय हो, म्हणून काय तुमची ती ’तटबंदी’ काय....." आद्याने खि: खी करुन विचारलं. त्यावर दोन मिनिटं स्तब्धतेत गेली. मग डिशमधला चिवडा उचलत खेटेंनी जोर्रात ज्योक कळल्याच्या आविर्भावात खॉ खॉ केलंन.

खेटेंच्या सोसायटीचं नाव ’तटबंदी’ का आहे या कोडयाची उकल झाल्याने खरं तर आद्याने खुशीत येउन विनोद मारला पण खेटे आणि नवरत्नेंसारखे प्रेक्षक असल्याने त्याचा मूड गेला आणि परत कानाची भोकरं बुजवून त्याने गाण्यांवर कॉन्सन्ट्रेट केलं. खरं तर तो वैतागला होता. त्याची फेव्हरिट आर.जे दोन दिवसापासून गायब होती. त्यात नवरत्नेंनी त्याला सोसायटीच्या कामात गुंतवून ठेवलं होतं.

आद्याच्या एक्स्प्लनेशनवर
"अच्छा!!...." म्हणून नवरत्नेंनी पुढे कंटिन्यू करण्याचा इशारा खेटयांना दिला. नवरत्नेंना सुरक्षा, सिक्युरिटी, कायदे याप्रकरणी खास इंटरेस्ट असे नेहमी. त्यांच्यासारख्या माणसाला निव्वळ उंचीच्या कारणावरुन डिसक्वालिफाय करुन सिक्युरिटी बोर्डाने एक उत्तम वाय, झेड दर्जाची सिक्युरीटी पुरवू शकणारा माणूस गमावला होता.
"तर त्यामुळे..........."खेटयांनी परत सुरुवात केली,

"म्हणजे बघा...या चावकेमुळे काय प्रॉब्लेम नव्हता...पण तो मोजून चार महिने, चार दिवसांपूर्वी रिटायर झाला.(खेटेंचा महिन्याचा हिशेब पक्का असतो..बिलात कधी पंचवीस पैशाचीही गडबड होत नाही.)
तर हा रुम रेन्टवर देउन त्याच्या मढ आयलंडच्या बंगलीत रहायला गेला.,आणि तेव्हापासून सांगतो...चोरांचा हा सुळसुळाट.
जसे चोर खरंच चावकेंच्या वाड्यातून बाहेर पडण्याची वाट बघत होते असं काहीसं वर्णन करुन खेटेंनी गोष्टीला शिवकालीन आभास आणला. त्यांच्या चिरेबंदी वाडयाची तटबंदी धोक्यात असल्याचं जाणवेल इतकं खरं चित्र काही काळ त्यांनी उभं केलं. मध्येच एखादा टर्न इंटरेस्टींग वाटून आद्या आणि प्रामाणिक श्रोत्यासारखे नवरत्ने आलटून पालटून ऐकण्यात दंग झाले.

"खेटेंची गोष्ट संशयाच्या मार्गाने पुढे सरकली आणि चोर दुसरा तिसरा कुणी नसून त्यांच्याशी धंद्यात रायव्हलरी असणा-या ’सुकेतु डेअरी’ वाल्याचा बोकाच असावा,अशा निष्कर्षाप्रत ते पोहोचले.

"च्या मारी बोका...?" आश्चर्य मिश्रित संशयाने आद्याने विचारलं.

"काहीतरीच काय खेटे,..पण कुठला ’मिल्क बिझनेसमॅन’ बोका ठेवीलच कशाला?"..नवरत्नेंना ह्या ना त्या कारणाने हुशार पदव्या सुचत.

" हा काय त्याचा स्वत:चा बोका नाय..." खेटे.

"मग??" कधी नव्हे ते आद्या आणि रत्नेंचे सूर एकत्र जुळले.

"हा त्याच्या पणज्याने इंग्लंडहून आणलेला गिफ्टेड बोका आहे...काय साधासुधा नाय. स्वत:च्या घरी चोरी जन्मात करायचा नाय तो."

"ब्रिटिश कुठले....स्वत: गेले पण इथे बोके सोडून गेले." नवरत्ने उद्वेगजनक संतापाने म्हणाले.
"ते काही नाही...असल्या बोक्यांच्या आयातीवरच बंदी घातली पाहिजे सरकारने...आज एक आणलाय उद्या त्याची पिल्लावळ होईल..मग वाढलेल्या संख्येने भारतात पाय रोवून बसतील." संतापात त्यांना आपल्याला बोक्यासारखे पंजे नसल्याचं दु:ख झालं.
बोक्यांच्या जातीबद्दल, संभाव्य धोक्यांबद्दल अजून काही चर्चा झाल्या....आणि मग नवरत्नेंकडून डबल लॉकची माहिती घेउन खेटे गनिमी कावा वगैरे रचल्याच्या आवेशात निघून गेले.

आपल्या डबल कोट सिक्युरिटीचं वाढतं महत्त्व पाहून रत्ने मनातल्या मनात खुश झाले. तिथून सुटका झाल्यावर आद्या थेट बाल्कनीत जाउन बसला. त्याच्या भरारी घेणा-या मनाला उभारी देणारी त्याची एकमेव जिवलग गॅलरी. गॅलरीतून समोर उभ्या राहणा-या टॉवरमधल्या फ्लॅट घेण्याची स्वप्नं रंगवणं हा त्याचा टाईमपास!